Tag: rasuah

Oleh Muhammad Afiq Mohd Asri & Muhammad Afiff Md Adnan

KUALA LUMPUR, 12 DIS: Tatkala tahun 2019 hampir melabuhkan tirai, amat mengujakan untuk mengetahui sejauh mana kedudukan Malaysia dalam Indeks Persepsi Rasuah (CPI) pada tahun ini, dengan mengambil kira apa yang boleh disifatkan sebagai kempen agresif oleh kerajaan untuk negara ini bebas rasuah.

Transparency International, sebuah organisasi pencegahan rasuah, dijadual mengeluarkan CPI 2019 bulan depan. Tinjauan tahunan yang memberi tumpuan pada persepsi rasuah di 180 negara itu telah menaikkan kedudukan Malaysia sebanyak satu mata ke tangga ke-61 pada 2018.

“Saya yakin Malaysia akan mampu naik tiga mata tangga dalam CPI,” kata Pakar Kriminologi Datuk Seri Akhbar Satar.

Apa yang membuatkan beliau fikir begitu?

Buktinya, sudah pasti, ada di luar sana.

Kerajaan baharu Pakatan Harapan (PAKATAN), dalam menunaikan janji pilihan rayanya, telah giat mengambil pelbagai langkah untuk menghapuskan rasuah dan menjadikan Malaysia sebuah negara yang bersih, telus dan dipercayai.

Ia telah mewujudkan dasar-dasar dan badan-badan untuk mencapai objektifnya, memastikan semua aspek diberi perhatian dalam melaksanakan agenda untuk memastikan negara bebas rasuah.

Pusat Governans, Integriti dan Anti-Rasuah (GIACC) ditubuhkan untuk menyelaras dan memantau semua aktiviti berkaitan tadbir urus, integriti dan memerangi rasuah. Ia juga bertanggungjawab merancang, merumuskan strategik dan menilai dasar-dasar dalam memastikan semua pentadbiran kerajaan mematuhi prinsip tadbir urus baik, integriti dan sifar-toleransi terhadap rasuah.

Tokoh yang menerajui pusat itu tidak lain dan tidak bukan ialah Tan Sri Abu Kassim Mohamed, bekas ketua pesuruhjaya Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM).

PH juga mahu Ahli Parlimen (MP) pakatan itu bersih, dan sehubungan itu, telah meminta mereka mengisytiharkan aset mereka selaras dengan usul di Parlimen yang mewajibkan semua MP mengisytiharkan aset mereka. Maklumat berhubung perkara itu boleh didapati dalam talian untuk diakses orang ramai di mydeclaration.sprm.gov.my.

Kerajaan juga melaksanakan dasar tiada hadiah, bermakna menteri Kabinet tidak dibenarkan menerima hadiah bernilai lebih RM500 kecuali bunga, makanan dan buah-buahan.

Beberapa agensi penting yang asalnya berada di bawah Jabatan Perdana Menteri kini melapor kepada Parlimen. Entiti berkenaan termasuk SPRM; Suruhanjaya Pilihan Raya; Suruhanjaya Hak Asasi Manusia Malaysia dan Jabatan Audit Negara.

Untuk membantu tugasnya dalam memerangi rasuah, kerajaan turut menubuhkan Jawatankuasa Khas Kabinet Mengenai Anti Rasuah dan membentuk Pusat Pencegahan Jenayah Kewangan Nasional (NAFCC).

Pada Januari tahun ini, Perdana Menteri Tun Dr Mahathir Mohamad melancarkan Pelan Anti Rasuah Nasional (NACP) 2019-2023 bertemakan ‘Memecahkan Rantaian Rasuah’, mencerminkan keseriusan kerajaan dalam menangani rasuah.

GIACC, menerusi kerjasama dengan agensi kerajaan yang lain, menerajui pelaksanaan pelan itu yang dibangunkan untuk menetapkan matlamat munasabah berdasarkan inisiatif yang akan diambil kerajaan dan agensi swasta untuk menangani isu rasuah, integriti dan tadbir urus dalam tempoh lima tahun akan datang.

Paling menonjol pastinya pelantikan Latheefa Koya, yang terkenal dengan pendekatan berani dan tegas, sebagai ketua pesuruhjaya baharu SPRM pada Jun tahun ini. Beliau mengambil alih jawatan itu daripada Datuk Seri Mohd Shukri Abdull yang memendekkan kontraknya yang dijadual tamat pada 17 Mei, 2020.

Sejurus selepas pelantikannya, peguam Latheefa menyatakan: “Sesiapapun berhak menyoal, mengkritik atau mengeluarkan pendapat masing-masing, tetapi tugas saya adalah jelas – untuk membanteras rasuah.”

Akhbar Satar berkata kes demi kes yang didedahkan merupakan petanda positif bahawa lebih banyak lagi boleh dicapai sekiranya kerajaan tegas dalam memerangi rasuah.

Usaha kerajaan memerangi rasuah sudah mula membuahkan hasil.

Delam tempoh setahun pemerintahannya, dari Mei 2018 sehingga April 2019, kira-kira 1,230 tangkapan telah dibuat berkaitan rasuah.

Menteri Industri Utama Teresa Kok, dalam kenyataan dikeluarkan bersempena Hari Anti Rasuah Antarabangsa pada 9 Dis, berkata dengan sejumlah besar kes rasuah, Malaysia sudah mula membersihkan namanya daripada skandal rasuah di mata dunia.

Aktivis sosial Tan Sri Lee Lam Thye berkata rasuah yang tidak terkawal, kecuali ditangani, mampu memusnahkan ekonomi negara.

Beliau mencadangkan pendidikan pencegahan rasuah dimasukkan dalam kurikulum sekolah.

“Kecuali ini dilakukan, kemerosotan nilai murni dan sosial akan menjadi perkara serius di Malaysia,” katanya.

-BERNAMA

KUALA LUMPUR, 15 OKT: Perangi rasuah dan penyalahgunaan kuasa adalah antara perkara utama yang menjadi fokus Malaysia Baharu sebagai sebahagian daripada usaha membaik pulih imej negara yang sebelum ini terpalit dengan gelaran kleptokrasi.

Memetik ucapan Perdana Menteri Tun Dr Mahathir Mohamad sewaktu Perhimpunan Agung Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu yang ke-73 di New York pada September 2018, “Malaysia Baharu adalah respons daripada rakyat yang mahukan kerajaan baharu bagi menghapuskan politik kebencian, ketaksuban perkauman dan agama serta rasuah yang berleluasa.”

Perdana Menteri turut berkata, rakyat mahukan Malaysia Baharu pimpinan Pakatan Harapan usai Pilihan Raya Umum ke-14, mengamalkan dasar keadilan, tadbir urus yang baik, integriti dan kedaulatan undang-undang.

Banteras rasuah

Antara langkah awal kerajaan dalam menterjemah hasrat Malaysia Baharu ialah menubuhkan Pusat Governans, Integriti dan Anti Rasuah Nasional (GIACC) yang bertujuan menyelaras dan memantau semua aktiviti berkaitan tadbir urus, integriti dan antirasuah di negara ini.

Berkongsi pandangan, Timbalan Ketua Pengarah GIACC Datuk Dr Anis Yusal Yusoff berkata Malaysia Baharu pastinya diharap menjadikan negara ini lebih baik daripada sebelum ini.

“Apabila orang bercakap mengenai Malaysia Baharu, apa yang mereka maksudkan? Adakah Malaysia sebelum ini tidak baik? Kita ada sejarah sejak Merdeka di mana Malaysia amat dihormati dan dikenali diperingkat dunia kerana kejayaannya.

“Cuma beberapa tahun sebelum ini pandangan orang luar melihat Malaysia seolah-olah sebuah negara kleptokrat. Kadang-kadang disebabkan persepsi itu kita nak mengaku dari Malaysia pun malu. Kita nak Malaysia dikenali bukan sebab rasuah sebaliknya kejayaan dan pencapaian seperti sebelum-sebelum ini,” katanya kepada Bernama baru-baru ini.

GIACC turut menubuhkan Jawatankuasa Khas Kabinet Mengenai Anti-Rasuah (JKKMAR) dan Jawatankuasa Anti Rasuah (JAR), dengan ​​JKKMAR bertindak untuk menyelaras pelaksanaan pemantauan dan penilaian keberkesanan semua inisiatif berkaitan governans, integriti dan anti-rasuah di semua sektor sama ada kerajaan mahupun swasta.

“Sehingga kini hampir 100 inisiatif diluluskan melalui GIACC. Itu tidak termasuk perkara yang terkandung dalam 115 inisiatif Pelan Anti Rasuah Nasional (NACP). Pelbagai agenda membanteras rasuah digerakkan serta diambil tindakan di samping kajian demi kajian turut dijalankan bagi mengenal pasti punca masalah sebenar.

“Dalam tahun pertama ini, alhamdulillah kita berjaya mencapai banyak perkara dalam membanteras rasuah dan penyalahgunaan kuasa dalam masa yang singkat. Ia boleh dilihat melalui beberapa siri tangkapan dan pertuduhan di mahkamah yang melibatkan pelbagai peringkat jawatan,” tambahnya.

Masalah individu

Menyentuh mengenai Pelan Integriti Nasional yang diperkenal sejak 2004 yang bertujuan menanam dan memupuk budaya etika dan integriti dalam kalangan semua lapisan masyarakat, beliau berkata pendekatan baharu yang lebih relevan perlu dilaksanakan berbanding usaha pemupukan budaya itu.

“Kita perlu lihat pada situasi semasa. Jika keadaan semakin serius di mana salah guna kuasa dan rasuah membarah, adakah memadai jika kita kata nak terus berpegang pada kaedah memupuk budaya integriti kepada mereka yang terlibat?

“Jadi pendekatan yang kita ambil hari ini ialah terus fokus kepada masalah sebenar dan ‘menghapuskan’ punca masalah. Analoginya jika seseorang menghidap kencing manis tahap kronik, masalah gangrene dan sebagainya, adakah kita boleh bagi nasihat sama seperti mereka yang berisiko menghidap kencing manis sebagai contoh jaga pemakanan dan sebagainya. Dah terlambat dan pasti pendekatan juga berbeza,” katanya.

Walaupun ada pihak berpendapat kaedah itu terlalu ‘keras’ namun katanya sudah sampai masa kerajaan bertindak lebih tegas dalam menangani isu berkaitan rasuah dan salah guna kuasa.

“Sebelum ini kita mengambil jalan keluar dengan memindahkan mereka yang terlibat, tetapi itu sebenarnya tidak membantu menyelesaikan masalah kerana khuatir mereka akan mengulangi tabiat lama (rasuah) di tempat lain,” katanya.

Turut berkongsi data yang diperolehi dari Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM), Anis Yusal berkata lebih 60 peratus kes rasuah melibatkan perkhidmatan awam dengan hampir 42 peratus berlaku dalam bidang perolehan awam.

“Sebab itu kita letak fokus kepada perkhidmatan awam dahulu. Dalam bidang perolehan awam contohnya orang mudah buat penipuan, curi duit dengan cara menipu, ubah dan menaikkan harga. Laporan audit pun setiap tahun merekodkan perkara yang hampir sama.

“Ini bagaimanapun tidak bermakna bukan penjawat awam tidak terlibat rasuah. Harus difikirkan, jika 60 peratus kes melibatkan penjawat awam menerima rasuah, maka akan ada jumlah yang sama yang memberi rasuah,” katanya.

Menambah isu itu mungkin boleh tangani dengan pembaharuan sistem, prosedur dan mekanisme yang baharu namun apa yang lebih utama katanya ialah sikap dan jati diri seseorang individu dalam mengamalkan integriti.

“Yang buat onar ialah orang, sistem kita boleh perbaiki tapi jika orang kita tak betulkan, bagaimana?,” soalnya.

Isytihar harta

Mengakui bukanlah sesuatu yang mudah untuk mengubah perkara yang sebelum ini menjadi budaya, beliau berkata usaha berterusan perlu dijalankan meskipun ia memakan tempoh masa yang lama untuk melihat perubahan.

“Apa yang kita buat ni sebab nak ubah cara. Sekarang dah Malaysia Baharu, tak kan masih nak buat perkara yang dulu, biarlah semua urusan dijalankan dengan lebih sistematik, mengikut prosedur yang betul beserta bukti yang sah. Bukan lagi atas kapasiti kuasa dan pangkat seseorang.

“Jika kita berjaya menangani isu rasuah dan integriti, Malaysia akan menjadi sebuah negara yang jauh lebih baik daripada sekarang namun semua pihak perlu memainkan peranan masing-masing,” katanya.

Berhubung langkah kerajaan untuk mewajibkan semua anggota parlimen, termasuk pembangkang mengisytiharkan harta masing-masing, beliau berkata usaha itu mampu menyumbang dalam pencegahan rasuah dan salah guna kuasa.

Meskipun ada pihak yang mempersoalkan kewajaran inisiatif itu dengan membangkitkan isu tidak mempunyai pangkat yang tinggi, bimbang dianggap bermegah-megah dan mengundang risiko jenayah, status sebagai anggota Parlimen yang dipilih oleh rakyat, berpengaruh dan mudah mempengaruhi sesiapa menjadikan ia suatu keperluan.

“Kita nak tahu bermula dari tempoh seseorang memegang jawatan sehinggalah ke suatu waktu yang kita perlu nilai, berapa banyak harta kekayaan yang telah dibina. Sebab kita khuatir kalau orang pegang jawatan tinggi, ada pengaruh, kalau dia tak boleh isytihar harta, ada kemungkinan dia menyembunyikan kekayaan yang dibuat melalui sumber tak betul.

“Tiada masalah jika mereka boleh menyenaraikan semua sumber pendapatan. Langkah ini pada masa sama ​​​​membantu rakyat menilai ketelusan pemimpin adakah mereka mengambil kesempatan sewaktu berkuasa untuk kepentingan peribadi atau tulus berkhidmat untuk masyarakat,” katanya ​​​​sambil menambah mengenai usaha mewujudkan undang-undang untuk mensabitkan kesalahan bagi mereka yang gagal mengisytihar harta.

Masalah akar umbi

Mengambil beberapa contoh kes yang berlaku sebelum ini, Anis Yusal berkata sesiapa sahaja boleh jadi ‘gelap mata’ dengan wang ringgit, kuasa dan pangkat tanpa mengira latar belakang.

Antara yang pernah menarik perhatian seluruh negara ialah kes melibatkan bekas pengarah dan bekas timbalan pengarah Jabatan Air Negeri Sabah pada 2016, dengan penemuan wang tunai berjumlah ratusan juta ringgit selain barang kemas dan geran tanah.

“Ini sebenarnya ‘penyakit’. Bagaimana boleh simpan dan sorok duit begitu banyak di rumah dan pejabat tanpa rasa bersalah. Mereka tak memikirkan implikasi hasil daripada perbuatan itu. Mereka ada ‘sakit’ dan ketagih untuk buat perkara sama (salah guna kuasa) berulang kali sehingga boleh menghimpun nilai kemewahan yang tak masuk dek akal.

“Berapa ramai dalam masyarakat kita sekarang yang ‘ketagih’ nak buat benda jahat. Jadi kita perlu kenal pasti punca masalahnya dari akar umbi supaya kita boleh rawat dengan kaedah yang sepatutnya.

“Jika kita mampu membendung gejala rasuah, salah guna kuasa dan pelbagai kesalahan melibatkan integriti, tidak mustahil kita akan menjadi sebuah negara yang dihormati, disanjungi bahkan sebagai pusat rujukan kerana kita ada ‘resipinya’,” katanya.

-BERNAMA